Một nghiên cứu quốc tế mới, công bố trên tạp chí Nature Plants cho thấy, kích thước trung bình của cây Amazon tăng khoảng 3,2% ở mỗi thập kỷ trong ít nhất 30 năm qua. Nghiên cứu có sự tham gia của gần 100 nhà khoa học từ hơn 60 trường đại học trên thế giới, họ đã theo dõi cây cối trên 188 lô đất dài hạn ở Amazon.

Kết quả cho thấy nồng độ carbon dioxide (CO₂) cao hơn, một yếu tố chính gây ra biến đổi khí hậu, cũng có thể hữu ích cho cây và kích thích sự phát triển của chúng. Giáo sư Beatriz Marimon từ Đại học Mato Grosso ở Brazil, người hỗ trợ giám sát việc thu thập dữ liệu, gọi phát hiện này là một tin tốt lành.

Giáo sư Beatriz Marimon cho hay, mặc dù nạn phá rừng và biến đổi khí hậu tiếp tục gây ra những mối đe dọa nghiêm trọng, nhưng những khu rừng nguyên sinh vẫn cho thấy khả năng phục hồi, ngay cả những cây lớn nhất và lâu đời nhất vẫn tiếp tục phát triển.

Nghiên cứu cho thấy, cả cây nhỏ và cây lớn đều được hưởng lợi từ lượng carbon dioxide bổ sung. Sự phát triển này có ý nghĩa to lớn đối với khí hậu, vì những cây lớn hơn hấp thụ carbon dioxide từ khí quyển hiệu quả hơn.

Tiến sĩ Adriane Esquivel-Muelbert thuộc Đại học Cambridge, một trong những tác giả chính của nghiên cứu cho biết, điều này nhấn mạnh vai trò quan trọng của rừng nhiệt đới trong việc làm chậm quá trình nóng lên toàn cầu.

Mặc dù có lo ngại biến đổi khí hậu có thể làm suy yếu khả năng hấp thụ CO₂ của rừng Amazon, nhưng tác động của CO₂ trong việc thúc đẩy tăng trưởng vẫn đang diễn ra. Các khu rừng này có khả năng phục hồi đáng kinh ngạc, ít nhất là cho đến nay, theo Tiến sĩ Adriane Esquivel-Muelbert.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng cảnh báo, phá rừng và sự phân mảnh của Amazon đang đe dọa khả năng phục hồi này. Tiến sĩ Rebecca Banbury Morgan của Đại học Bristol nhấn mạnh, việc phá khu rừng cổ xưa không thể được khắc phục chỉ bằng cách trồng cây mới. Nhiều cây cổ thụ ở Amazon đã hàng trăm năm tuổi, kích thước cũng như giá trị đa dạng sinh học của chúng không thể nhanh chóng thay thế.

Giáo sư Tim Baker của Đại học Leeds, một tác giả chính khác cho biết thêm, đây là nghiên cứu đầu tiên cho thấy CO₂ đã làm thay đổi một cách có hệ thống cấu trúc kích thước cây của rừng Amazon. Sự phát triển này không chỉ giới hạn ở một vài loài; mà còn ở tất cả các cây, kích cỡ đều phát triển lớn hơn, định hình lại toàn bộ khu rừng.

Nhưng tương lai những cây khổng lồ này vẫn chưa chắc chắn. Giáo sư Oliver Phillips, cũng thuộc Đại học Leeds, cảnh báo nạn phá rừng làm tăng thêm rủi ro cho những cây lớn, từ căng thẳng khí hậu đến thách thức trong việc phát tán hạt giống. Chúng sẽ chỉ khỏe mạnh nếu rừng Amazon còn nguyên vẹn. Nếu nạn phá rừng tiếp tục, chúng ta có nguy cơ mất chúng.

Nghiên cứu này mang đến tia hy vọng hiếm hoi trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, cho thấy thiên nhiên vẫn đang phản ứng với lượng CO₂ gia tăng bằng cách phát triển mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải bảo vệ rừng Amazon, một trong những lá chắn quan trọng nhất của hành tinh trước tình trạng nóng lên toàn cầu.