Trong khi thế giới đang nỗ lực giảm phát thải carbon trong các hệ thống năng lượng và giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, một công ty khởi nghiệp của Pháp đang đặt cược vào một loại lò phản ứng hạt nhân khác - loại lò nhỏ - chạy bằng chất thải hạt nhân.
Được thành lập năm 2020, công ty NAAREA đang phát triển XAMR®, một lò phản ứng vi mô muối nóng chảy, được thiết kế để tạo ra 40 megawatt điện và 80 megawatt nhiệt, bằng cách sử dụng nhiên liệu đã qua sử dụng từ các nhà máy điện hạt nhân thông thường.
Không giống như các cơ sở hạt nhân quy mô lớn, lò phản ứng nhỏ gọn này được thiết kế để sản xuất hàng loạt và triển khai tại địa phương, nơi đặt các nhà máy, trung tâm dữ liệu, thậm chí là phát triển ở cộng đồng xa xôi, mang đến tiềm năng về cách cung cấp năng lượng sạch.
Khái niệm của NAAREA có thể giúp giải quyết ba thách thức lớn về năng lượng cùng một lúc: giảm chất thải phóng xạ, phân cấp sản xuất điện và giảm phát thải carbon. Lò phản ứng muối nóng chảy không phải là ý tưởng mới, nhưng NAAREA là một trong số ít công ty đang cố gắng chế tạo chúng với kích thước nhỏ gọn và có thể sản xuất hàng loạt.
Khác với các thiết kế truyền thống, lò phản ứng muối nóng chảy hòa tan vật liệu hạt nhân thành muối lỏng, hoạt động ở áp suất thấp hơn và có các lợi thế an toàn kết hợp. NAAREA cho biết, XAMR® có thể giúp giảm chất thải, cắt giảm chi phí, đồng thời tái chế những thứ, nếu không sẽ phải lưu trữ trong nhiều thiên niên kỷ.
Tháng 7/2023, NAAREA hoàn thành giai đoạn đầu tiên của bản sao kỹ thuật số của lò phản ứng, mô phỏng mô hình có độ trung thực cao được sử dụng để thử nghiệm và tinh chỉnh các thiết kế, sau đó được trao giải thưởng lớn quốc gia về kỹ thuật.
Công ty hiện đang hợp tác chặt chẽ với CNRS và Đại học Paris-Saclay thông qua phòng thí nghiệm chung, Phòng thí nghiệm IMS. NAAREA cũng mở một địa điểm thử nghiệm công nghiệp rộng 2.400 m2 vào tháng 2/2025 để tạo nguyên mẫu các thành phần và xác thực các hệ thống kỹ thuật số của mình.
Đồng thời, công ty cũng thường xuyên trao đổi với cơ quan quản lý hạt nhân của Pháp. Công ty khởi nghiệp này đã ký gần 30 biên bản ghi nhớ với các đối tác công nghiệp, hy vọng sẽ lắp đặt lò phản ứng của mình ở nơi có nhu cầu về nhiệt và điện cao nhất.
Với sự quan tâm toàn cầu đối với các lò phản ứng modul tiên tiến ngày càng tăng, tiến trình của NAAREA đang được theo dõi chặt chẽ, không chỉ là một thành tựu kỹ thuật mà còn là một trường hợp thử nghiệm để xem liệu một công ty khởi nghiệp nhỏ của Pháp có thể biến chất thải hạt nhân thành nguồn năng lượng sạch ổn định tại địa phương hay không.
