Giống như rất nhiều thứ liên quan đến điện, lịch sử của đèn điện Giáng sinh bắt đầu từ Thomas Edison. Một bài báo trên tờ New York Times ngày 21/12/1880 mô tả chuyến thăm của các quan chức chính quyền thành phố New York đến phòng thí nghiệm của Edison ở Menlo Park, New Jersey, Hoa Kỳ. Con đường đi bộ từ ga xe lửa đến tòa nhà của Edison được chiếu sáng bằng 290 bóng đèn tỏa ánh sáng ấm cúng ra mọi phía.

Tuy nhiên, không có vẻ như Edison dự định gắn đèn đón lễ Giáng sinh. Edison treo những dây đèn điện bên ngoài phòng thí nghiệm của mình ở Menlo Park có lẽ nhằm chuẩn bị tổ chức bữa tối long trọng đón phái đoàn đến từ New York. Ánh sáng mới lạ dường như phù hợp với không khí này.

Đèn điện đầu tiên trên cây thông Giáng sinh

Vào thời điểm đó, người dân thường thắp sáng cây thông Giáng sinh bằng những ngọn nến nhỏ, điều này tiềm ẩn nguy cơ dễ gây hỏa hoạn. Năm 1882, một đồng nghiệp của Edison, ông Edward H. Johnson, lần đầu tiên lắp đặt cây thông sử dụng đèn điện để chiếu sáng. Theo cách thường thấy của các công ty Edison, Johnson đã thu hút sự đưa tin trên báo chí.

Năm 1882, tin tức trên tờ Detroit Post and Tribune có thể là tin tức đầu tiên về đèn điện Giáng sinh của Johnson. Tạp chí “Thế giới điện” thời đó, cũng đưa tin về cây thông của Johnson. Họ gọi nó là “cây Giáng sinh đẹp nhất nước Mỹ”.

Hai năm sau, tờ New York Times cử một phóng viên đến nhà Johnson ở phía đông Manhattan, và câu chuyện với tựa đề “Cây thông Giáng sinh rực rỡ: Cách một người thợ điện giải trí cho con mình”, đã xuất hiện trên ấn bản ngày 27/12/1884. Theo bài báo: Cây thông Noel vừa đẹp, vừa mới lạ đã được ông E.H. Johnson, Chủ tịch Công ty điện chiếu sáng Edison giới thiệu cho một vài người bạn tại nhà của ông. Cây thông được thắp sáng bởi điện, và trẻ em chưa bao giờ nhìn thấy một cái cây sáng hơn, màu sắc rực rỡ hơn như những đứa con của ông Johnson. Cây thông Giáng sinh của Johnson cao khoảng 6 feet, có 120 bóng đèn, cùng những quả cầu màu sắc, dây kim tuyến, đồ trang trí làm chúng đạt hiệu quả tốt nhất trong dịp Noel.

Máy phát điện Edison làm xoay cây thông

Cây thông của Johnson khá phức tạp, nó quay được nhờ vào việc ông sử dụng máy phát điện Edison. Ông Johnson đặt một máy phát điện Edison nhỏ dưới chân cây thông, nhờ một dòng điện chạy từ máy phát điện lớn trong tầng hầm của ngôi nhà, biến máy phát điện Edison nhỏ thành một động cơ. Nhờ động cơ này, cây thông quay được với một chuyển động đều đặn.

Đèn được chia thành sáu bộ, mỗi bộ được thắp sáng ở phía trước khi cây chuyển động tròn. Các bộ đèn được tạo thành hệ thống tắt và bật đều đặn khi cây quay. Sự kết hợp các màu sắc trắng, đỏ, vàng… của bóng đèn cũng được tạo ra.

Đèn điện Giáng sinh đầu tiên rất đắt

Trong khi cây thông Giáng sinh của Johnson được coi là một tuyệt tác và công ty của Edison cố gắng tiếp thị đèn điện Giáng sinh, nhưng chúng chưa thể phổ biến ngay lập tức. Chi phí của đèn và dịch vụ lắp đặt nằm ngoài khả năng chi trả của công chúng. Tuy nhiên, những người giàu có vẫn có thể chi tiền đặt cây thông lắp đèn điện để tổ chức tiệc Giáng sinh.

Năm 1894 (có tư liệu ghi 1895), Tổng thống Hoa Kỳ Stephen Grover Cleveland được cho là đã yêu cây thông của Nhà Trắng lần đầu tiên được thắp sáng bằng bóng đèn điện. (Cây thông Noel đầu tiên của Nhà Trắng thuộc về Tổng thống Benjamin Harrison vào năm 1889, được thắp sáng bằng nến).

Việc sử dụng những ngọn nến nhỏ, bất chấp nguy cơ hỏa hoạn của chúng, vẫn là phương pháp chiếu sáng cây thông trong các gia đình phổ biến cho đến tận thế kỷ 20.

Đèn điện Giáng sinh ra thị trường

Một câu chuyện kể rằng, một thiếu niên tên là Albert Sadacca, sau khi đọc tin về vụ hỏa hoạn bi thảm ở thành phố New York năm 1917 do nến thắp sáng cây thông Giáng sinh, đã thúc giục gia đình mình, vốn kinh doanh thiết bị chiếu sáng, bắt đầu sản xuất những dây đèn có giá phải chăng. Gia đình Sadacca thử tiếp thị đèn điện Giáng sinh nhưng lúc đầu doanh số bán hàng rất chậm.

Khi mọi người dần quen thuộc với điện gia dụng, các dây bóng đèn điện ngày càng phổ biến, Albert Sadacca tình cờ trở thành người đứng đầu một công ty chiếu sáng trị giá hàng triệu đô la. Các công ty khác, đáng chú ý nhất là General Electric, cũng tham gia kinh doanh đèn Giáng sinh và đến những năm 1930, đèn điện Giáng sinh trở thành một phần trong trang trí ngày lễ.

Đầu thế kỷ 20, thắp sáng cây thông bắt đầu thành truyền thống phổ biến ở nhiều nơi. Một trong những sự kiện nổi tiếng nhất là việc thắp sáng cây thông Giáng sinh trong khuôn viên Nhà Trắng, lần đầu tiên vào ngày 24/12/1923 bởi Tổng thống Calvin Coolidge. Một hệ thống chiếu sáng cây thông nổi bật khác, tại trung tâm Rockefeller ở thành phố New York, bắt đầu vào năm 1933 cũng trở thành sự kiện truyền thống hằng năm của nước Mỹ.

Ngày nay, đèn Giáng sinh có nhiều cải tiến hơn so với cách đây hơn 140 năm. Bóng đèn sợi đốt được thay bằng thành bóng đèn LED; hình dáng đèn đa dạng hơn như kiểu trái ớt, kiểu tròn, kiểu hạt gạo... Truyền thống thắp sáng cây thông Noel ở một số quốc gia được xem như nghi thức báo hiệu dịp lễ Giáng sinh bắt đầu.