Ngày 30/9/2024, nhà máy điện than Ratcliffe-on-Soar nằm ở thị trấn cùng tên, thuộc Nottinghamshire, vùng East Midlands của Anh đã đóng cửa sau 57 năm hoạt động. Hành động này có ý nghĩa đánh dấu sự kết thúc nhiệt điện chạy bằng than kéo dài hơn một thế kỷ ở Vương quốc Anh.

Than đóng vai trò quan trọng trong lịch sử kinh tế của Anh, cung cấp năng lượng cho cuộc Cách mạng công nghiệp vào thế kỷ 19, đưa quốc gia này trở thành siêu cường toàn cầu. Vào đầu thế kỷ 20, điện than vẫn chiếm hơn 95% tổng sản lượng điện ở Anh. Ngay cả vào những năm 1980, điện than vẫn chiếm 70% sản lượng điện ở Anh. Trong hai thập kỷ qua, sản lượng điện than giảm mạnh, còn 38% vào năm 2013, 5% vào năm 2018, rồi chỉ còn 1% vào năm 2023. Sản lượng điện ở Vương quốc Anh hiện nay chủ yếu từ khí đốt tự nhiên, năng lượng gió, năng lượng hạt nhân.

Nhà máy điện than Ratcliffe-on-Soar bắt đầu xây dựng năm 1963, hoàn thành năm 1967, phát điện lần đầu tiên vào tháng 1/1968. Nhà máy có tổng công suất 2.000 MW, gồm 4 tổ máy, mỗi tổ máy có công suất 500 MW. Những năm gần đây, nhà máy điện Ratcliffe-on-Soar chỉ được sử dụng khi có sự gia tăng đột biến về nhu cầu sử dụng điện, chẳng hạn như đợt lạnh giá năm 2022 hoặc đợt nắng nóng năm 2023.

Việc đóng cửa nhà máy điện than cuối cùng đưa Vương quốc Anh trở thành quốc gia đầu tiên trong nhóm G7 loại bỏ hoàn toàn điện than. Italia, Pháp có kế hoạch loại bỏ điện than vào năm 2027, Canada vào năm 2030, Đức vào năm 2038. Nhật Bản và Hoa Kỳ vẫn chưa có thời điểm cụ thể.

Nhưng trước Vương quốc Anh, có 5 quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) đã đóng cửa nhà máy điện than cuối cùng ở quốc gia mình.

● Bỉ. Bỉ là quốc gia đầu tiên của EU loại bỏ nhiệt điện than khi đóng cửa nhà máy nhiệt điện than cuối cùng vào năm 2016. Đó là nhà máy điện than Langerlo, tọa lạc tại Flanders, phía bắc nước Bỉ, đóng cửa ngày 30/3/2016. Nhà máy điện than Langerlo có công suất 560 MW, gồm 2 tổ máy (280 MW/tổ máy), hoạt động từ năm 1974.

● Thụy Điển. Thụy Điển đóng cửa nhà máy điện than cuối cùng vào ngày 16/4/2020. Đó là nhà máy đồng phát điện chạy bằng than KVV6 tại Värtaverket nằm ở Hjorthagen, phía đông Stockholm. Nhà máy KVV6 hoạt động vào năm 1989.

● Áo. Sau Thụy Điển một ngày, ngày 17/4/2020, Áo đóng cửa nhà máy nhiệt điện than cuối cùng hoạt động tại quốc gia này. Đó là nhà máy điện than Mellach, công suất 246 MW, nằm tại bang Styria, miền đông nam nước Áo, vận hành từ năm 1986.

● Bồ Đào Nha. Bồ Đào Nha là quốc gia thứ tư thuộc EU đóng cửa nhà máy điện than cuối cùng tại đất nước mình. Ngày 20/11/2021, nhà máy điện than Pego, công suất 628 MW nằm cách thủ đô Lisbon, khoảng 150 km về phía đông bắc, đã đóng cửa, đánh dấu sự kết thúc việc phát điện bằng than ở Bồ Đào Nha.

● Slovakia. Slovakia ngừng sản xuất điện ở nhà máy điện than cuối cùng ở quốc gia này từ ngày 26/3/2024. Đó là nhà máy điện than Vojany nằm ở quận Michalovce, miền đông Slovakia, hoạt động từ năm 1966. Vào thời điểm xây dựng, Vojany là nhà máy điện lớn nhất ở Tiệp Khắc cũ. Nhà máy điện than Vojany có 12 tổ máy, mỗi tổ máy có công suất 110 MW nhưng ở thời điểm ngừng sản xuất điện, chỉ còn 2 tổ máy hoạt động.

Như vậy, tính đến nay đã có 6 quốc gia ở châu Âu đóng cửa nhà máy điện than cuối cùng ở nước mình là: Bỉ, Thụy Điển, Áo, Bồ Đào Nha, Slovakia và Vương quốc Anh.