Tập đoàn Tam Hiệp Trung Quốc vừa kết nối lưới điện tổ hợp điện mặt trời tập trung (CSP) và quang điện (PV), với công suất 1 GW tại Hami, Tân Cương, được mô tả là tổ hợp lớn nhất thế giới thuộc loại này. Trước đó, nhà máy CSP-PV lớn nhất thế giới là dự án Noor Energy 1 tại UAE, với tổng công suất 950 MW, trong đó 700 MW CSP và 250 MW PV.
Dự án được xây dựng trên 1.817 ha sa mạc ở chân núi Thiên Sơn, gồm một nhà máy điện mặt trời CSP Fresnel tuyến tính 100 MW với 8 giờ lưu trữ muối nóng chảy và 900 MW điện mặt trời PV. Với lượng nắng trung bình hằng năm vượt quá 3.000 giờ, khu vực này mang đến điều kiện tối ưu cho việc phát triển điện mặt trời quy mô lớn.
Việc xây dựng dự án này bắt đầu năm 2023. Phần quang điện hoàn thành và hòa lưới điện cuối năm 2024, còn phần nhiệt điện đi vào hoạt động hoàn toàn tháng 9/2025, sớm hơn dự kiến 42 ngày. Tổng vốn đầu tư lên tới 3,53 tỉ CNY (480 triệu USD).
Cơ sở CSP sử dụng 260.000 gương phản xạ cong, tập trung ánh sáng mặt trời vào 800.000 m2 ống hấp thụ, làm nóng muối nóng chảy đến 550°C. Thiết kế này cải thiện hiệu suất chuyển đổi nhiệt lên đến 10% so với các hệ thống Fresnel thông thường. Cấu hình modular 46 vòng cho phép tiếp tục vận hành trong quá trình bảo trì, trong khi các cải tiến trong tuần hoàn muối cho phép hoạt động đáng tin cậy trong điều kiện mùa đông xuống tới âm 20°C.
Hệ thống này thiết kế để cung cấp điện liên tục. Vào ban ngày, quang điện sản xuất điện ở mức tải tối đa, đồng thời sạc cho hệ thống lưu trữ nhiệt. Vào ban đêm hoặc điều kiện ánh sáng yếu, nhiệt được lưu trữ sẽ dẫn động turbine hơi nước để tạo ra nguồn điện ổn định. Một nền tảng tập trung điều khiển phân bổ sản lượng giữa quang điện và nguồn nhiệt với độ chính xác điều chỉnh tần số khoảng 0,02Hz và thời gian phản hồi dưới một giây.
Khi hoạt động hết công suất, tổ hợp này dự kiến sản xuất 2,07 TWh điện mỗi năm, đủ cung cấp điện cho 830.000 hộ gia đình. Dự án sẽ giảm 1,63 triệu tấn khí thải carbon dioxide mỗi năm, cải thiện việc tích hợp lưới điện của các nguồn năng lượng tái tạo tại Tân Cương, nâng tỉ lệ sử dụng năng lượng tái tạo trong khu vực lên trên 95%.
Trung Quốc xác định các dự án kết hợp quang điện (PV) với lưu trữ nhiệt là công nghệ chiến lược để cân bằng năng lượng tái tạo không liên tục. Nhà máy Hami thiết lập các chuẩn mực toàn cầu về triển khai Fresnel và hiệu suất muối nóng chảy, đồng thời được đưa vào danh sách các dự án trình diễn carbon thấp tiên tiến cấp quốc gia của Trung Quốc.
Tập đoàn Tam Hiệp có kế hoạch mở rộng nhà máy Hami lên 3 GW trong giai đoạn hai và nhân rộng mô hình này sang các tỉnh giàu tài nguyên, như Nội Mông, Cam Túc. Theo các nhà phân tích, những dự án tích hợp như vậy có thể trở thành trụ cột quan trọng cho quá trình chuyển đổi năng lượng dài hạn của Trung Quốc, mở ra lộ trình có thể mở rộng phát triển điện mặt trời sa mạc và ổn định lưới điện.
