Kỷ lục Guinness thế giới có thể là tổ chức uy tín xác nhận mức độ thành tựu của con người, nhưng đối với các hiện tượng tự nhiên, Ủy ban về thời tiết và khí hậu cực đoan của Tổ chức khí tượng thế giới (WMO) mới là đơn vị xác nhận chuẩn mực.

Gần đây, Tổ chức khí tượng thế giới (WMO) xác nhận kỷ lục mới về tia sét dài nhất từ trước đến nay. Trong một cơn bão lớn vào tháng 10/2017, tia sét khổng lồ với các luồng điện ngoằn ngoèo, kéo dài 829 km từ đông Texas đến một khu vực gần thành phố Kansas, vượt xa kỷ lục trước đó 61 km.

Kỷ lục trước đó, được ghi nhận ngày 29/4/2020, khi một tia sét cực lớn từ đám mây này sang đám mây khác bao phủ khoảng cách dài 768 km qua một số khu vực của Texas, Louisiana và Mississippi (Hoa Kỳ).

Cả hai kỷ lục trước đây và hiện tại đều được phát hiện bằng vệ tinh thời tiết địa tĩnh GOES-16 và GOES-17 của NOAA, được trang bị thiết bị lập bản đồ sét địa tĩnh (GLM), liên tục theo dõi bầu trời để phát hiện các tia sét cực mạnh.

GOES-16 được phóng cuối năm 2016 và ghi lại được cơn bão khổng lồ tháng 10/2017, nhưng tia sét cực lớn không được phát hiện cho đến khi một nhóm do nhà khoa học khí quyển Michael Peterson thuộc Trung tâm nghiên cứu bão nghiêm trọng của Viện công nghệ Georgia dẫn đầu xem xét lại dữ liệu.

Sét là một trong những hiện tượng cực đoan nguy hiểm nhất trên Trái đất. Đó là hiện tượng phóng điện cực mạnh trong tự nhiên, xảy ra rất nhanh trong cơn dông. Sét bắt đầu từ trong các đám mây do sự khác biệt về điện tích giữa các phần của các đám mây.

Hầu hết tia sét đều tương đối nhỏ, dài chưa đến 16 km, có xu hướng đánh thẳng đứng. Nhưng một số tia sét di chuyển theo chiều ngang qua các đám mây, và nếu đám mây đặc biệt lớn, điều đó có thể đồng nghĩa với những tia sét khổng lồ. Bất cứ tia sét nào dài hơn 100 km đều được coi là siêu sét.

Việc đo một siêu sét là công việc tỉ mỉ, đòi hỏi kết hợp dữ liệu vệ tinh và dữ liệu mặt đất để tái tạo phạm vi sự kiện trong không gian ba chiều. Điều này giúp xác định siêu sét là một tia sét duy nhất, cũng như đo lường kích thước của nó. Vì tia sét thường bị mây che khuất ít nhất một phần, nên các siêu sét như vậy rất dễ bị bỏ sót.

Không phải ngẫu nhiên mà hai siêu sét trên đều xảy ra trên vùng Đồng bằng lớn (Great Plains) ở miền trung nam Hoa Kỳ. Khu vực này là điểm nóng chính của các cơn dông bão thuộc hệ thống đối lưu quy mô trung bình, là điều kiện thuận lợi nhất cho siêu sét. Vì vậy, nếu kỷ lục này bị phá vỡ trong tương lai - khả năng rất cao - thì nó cũng có thể đến từ khu vực này.