Hiệu ứng nhà kính gây những tác động gì?

Hiệu ứng nhà kính là gì?

Hiệu ứng nhà kính (tiếng Anh gọi là Greenhouse Effect) là hiệu ứng làm cho không khí của Trái đất nóng lên.

Đây là hiệu ứng do năng lượng Mặt trời chiếu xuống Trái đất dưới dạng các tia bức xạ có bước sóng ngắn, có thể đi xuyên qua tầng khí quyển, chiếu xuống mặt đất. Mặt đất hấp thu nhiệt, nóng lên, sau đó phát lại vào khí quyển một phần năng lượng dưới dạng các tia bức xạ có bước sóng dài. Các tia có bước sóng dài này lại bị lưu giữ tại tầng đối lưu và phát xạ trở lại Trái đất, làm cho nhiệt độ của khí quyển tầng thấp và bề mặt Trái đất tăng dần lên.

Hiện tượng giữ nhiệt tại tầng đối lưu xảy ra do một số khí được gọi là khí nhà kính, có khả năng hấp thụ các bức xạ sóng dài, chủ yếu gồm: CO2, CH4, N2O, O3 (ôzôn), CFC, CF6, HFCs, PFCs, hơi nước.

Khí nhà kính trong khí quyển giống như một tấm kính dày bao phủ Trái đất, làm cho Trái đất không khác gì một nhà kính lớn.

Nhờ hiệu ứng nhà kính này mà nhiệt độ trung bình của bề mặt trái đất theo quan trắc là 15 độ C. Nếu không có hiệu ứng nhà kính này thì theo tính toán nhiệt độ trung bình bề mặt trái đất sẽ là -18 độ C. Như vậy, nếu như lượng khí này tồn tại vừa phải sẽ giúp Trái Đất luôn ở trạng thái cân bằng, giúp mặt đất duy trì được nhiệt độ thích hợp với đời sống con người.

Nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính

Nguyên nhân chính làm biến đổi khí hậu Trái đất là do sự gia tăng các hoạt động tạo ra chất thải khí nhà kính, bởi các hoạt động sinh hoạt, khai thác và phát triển của con người. Điển hình như các hoạt động chặt phá rừng, khí thải từ nhà máy nhiệt điện than,… Điều này làm hiện tượng hiệu ứng nhà kính ngày càng tăng cao. Nhiệt độ không khí theo đó cũng tăng lên.

Sáu loại khí chủ yếu gây nên hiện tượng nhà kính bao gồm: CO2, CH4, N2O, HFCs, PFCs và SF6. Trong đó:

- CO2 là nguồn khí nhà kính chủ yếu trong khí quyển, do con người gây ra. CO2 phát thải khi đốt cháy các nhiên liệu hóa thạch (than, dầu, khí); CO2 cũng sinh ra từ các hoạt động công nghiệp như sản xuất xi măng, luyện thép.

- CH4 sinh ra từ các bãi rác, hệ thống yếm khí, dầu tự nhiên, khai thác than.

- N2O phát thải từ phân bón và các hoạt động công nghiệp.

- HFCs, đặc biệt là khí HFC-23 là một sản phẩm phụ trong quá trình sản xuất loại hóa chất mới HCFC-22 để thay thế cho khí CFC dùng chủ yếu trong điều hòa không khí và làm lạnh.

- PFCs sinh ra từ quá trình sản xuất nhôm.

- SF6 sử dụng trong vật liệu cách điện và trong quá trình sản xuất magiê.

Sự phát triển dân số và công nghiệp hóa với tốc độ cao cũng là một phần nguyên nhân tác động trực tiếp tới nhiệt độ trái đất.

Tác động nghiêm trọng của hiệu ứng nhà kính

Tác động nghiêm trọng nhất mà hiệu ứng nhà kính gây ra là hiện tượng biến đổi khí hậu. Nói chính xác hơn thì hiệu ứng nhà kính tác động gián tiếp thông qua các hiện tượng biến đổi khí hậu. Một số tác động nghiêm trọng của nó như:

Nguồn nước

Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến chất lượng cũng như lượng nước trên trái đất. Dẫn đến sự thiếu hụt nước sinh hoạt, nước cho ngành nông nghiệp (để tưới tiêu, nuôi thủy hải sản…), ngành công nghiệp (cung cấp cho thủy điện…), ngành lâm nghiệp (phòng chống cháy rừng…).

Sinh vật

Sự nóng lên của Trái Đất làm thay đổi điều kiện sống bình thường của các sinh vật. Nắng nóng, cháy rừng, nhiều loài sinh vật sẽ không thể thích nghi, dần biến mất, môi trường sống bị thu hẹp, ảnh hưởng đến hệ sinh thái.

Hiện tượng băng tan

Đặc biệt, nếu nhiệt độ của Trái Đất đủ cao có thể làm tan nhanh băng tuyết ở Bắc Cực và Nam Cực, làm cho mực nước biển dâng cao. Mực nước biển dâng cao dẫn đến triều cường, ngập sâu, trong tương lai không xa, một số quốc gia sẽ luôn trong tình trạng ngập nặng, thậm chí mất đất.

Con người

Sức khỏe của con người cũng bị đe dọa nghiêm trọng khi nhiều bệnh dịch mới xuất hiện, hệ miễn dịch của con người cũng sẽ suy yếu đi. Mưa nhiều, nắng nóng, khí hậu biến đổi thất thường, chính là điều kiện thuận lợi cho nhiều vi khuẩn truyền nhiễm sinh sôi, phát triển. Khi chưa có thuốc chữa sẽ khiến sức khoẻ con người bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Một số biện pháp giúp khắc phục hiệu ứng nhà kính

Trồng nhiều cây xanh

Đây là một trong những biện pháp đầu tiên để giảm hiệu ứng nhà kính. Lý do là bởi vì cây xanh sẽ hấp thụ khí CO2 thông qua quá trình quang hợp. Vì vậy, trồng nhiều cây xanh, trồng thêm rừng có thể làm giảm lượng khí CO2 trong khí quyển. Từ đó, hiệu ứng nhà kính cũng được giảm đáng kể.

Tiết kiệm điện

Điện năng được sản xuất từ các nguồn năng lượng tái tạo (thủy điện, điện mặt trời, điện gió, điện sinh khối) hay nguồn nhiên liệu hóa thạch (nhiệt điện than, nhiệt điện dầu). Đặc biệt, các nhiên liệu hóa thạch khi đốt sẽ sinh ra một lượng lớn CO2 và thải ra môi trường. Điều này không chỉ gây ô nhiễm không khí mà còn làm tăng hiệu ứng nhà kính. Hãy sử dụng ánh sáng tự nhiên, dùng bóng đèn tiết kiệm điện, tắt hết các thiết bị điện khi ra khỏi phòng.

Phương tiện giao thông

Các phương tiện giao thông dùng nhiên liệu xăng dầu như ô tô, xe máy,… khi hoạt động sẽ thải ra khí CO2 gây ô nhiễm môi trường, cũng như tăng hiệu ứng nhà kính. Chính vì vậy, sử dụng các phương tiện xe đạp hay đi bộ sẽ là những cách bảo vệ môi trường và trái đất.

Tuyên truyền

Giúp mọi người hiểu rõ về hiệu ứng nhà kính, nguyên nhân và hậu quả mà nó đem lại. Từ đó, người dân sẽ có những hành động làm giảm và khắc phục hậu quả mà hiệu ứng này đem lại, như: tiết kiệm giấy (để hạn chế khai thác rừng), sử dụng vật liệu tái chế (để bảo vệ môi trường và giảm khí CO2 trong quá trình sản xuất)…