Pin xe điện được làm bằng gì?
Trước hết, bạn hãy hiểu pin được làm từ các tế bào (cells) năng lượng. Năng lượng này được lưu trữ dưới dạng điện (chuyển động của các ion) trong pin. Hiện nay, có hai loại pin phổ biến là pin lithium-ion và pin acid chì.
Sự khác biệt duy nhất giữa hai loại pin này là mật độ năng lượng bên trong. Khi một ion của pin lithium-ion chuyển từ cực dương sang cực âm hoặc cực âm sang cực dương, nó mang năng lượng gần gấp ba lần so với pin acid chì.
Hầu hết xe đạp điện, xe máy điện, ô tô điện hiện nay sử dụng pin lithium-ion để lưu trữ năng lượng. Pin lithium-ion nói chung là nguồn năng lượng an toàn và hiệu quả. Không giống như các loại pin khác, chúng sạc với hiệu suất gần như 100%, đảm bảo xe có đủ năng lượng để di chuyển quãng đường dài sau khi sạc đầy. Pin lithium-ion khó có thể cháy nổ nếu ở tình trạng tốt và không có các hư hỏng.
Pin cháy nổ khi nào?
Mỗi pin đều có ba thành phần cơ bản là cực dương, cực âm và dải phân cách để ngăn cách hai phần cực dương, cực âm. Nếu xảy ra cháy nổ cũng chỉ do ba thành phần này mà thôi. Trong đó, nguyên nhân chính gây cháy nổ pin thường do bộ phận phân cách.
Mặc dù các dải phân cách có tuổi thọ rất dài nhưng chỉ một vấn đề nhỏ với pin cũng có thể dẫn đến hư hỏng vĩnh viễn. Do nhu cầu thị trường và sự tiến bộ của công nghệ, dải phân cách ngày càng được làm mỏng hơn. Vì dải phân cách thường mỏng manh nên nó dễ bị trục trặc do bất kỳ áp lực bên ngoài nào hoặc sự mất cân bằng hóa học bên trong.
Trong khi sạc, pin sẽ giãn ra một chút và khi phóng điện, chúng sẽ nén lại, điều này càng tạo áp lực lên dải phân cách và nó có thể không hoạt động bình thường. Nếu dải phân cách bị hỏng, cực dương và cực âm tiếp xúc, nó sẽ dẫn đến đoản mạch và nguy cơ cháy nổ.
Về cơ bản, trục trặc ở dải phân cách thường là nguyên nhân chính dẫn đến hỏng pin và khả năng cháy nổ. Nhưng điều gì gây ra hư hỏng cho dải phân cách? Có hai lý do khiến dải phân cách pin bị hỏng: Mất ổn định về điện và các áp lực tác động từ bên ngoài.
● Mất ổn định về điện xảy ra khi pin trải qua chu kỳ xả sâu hoặc thường xuyên sạc quá mức. Khi sạc quá mức, pin sẽ nóng lên, nhiệt sinh ra bên trong pin càng nhiều, sẽ tác động mạnh làm hỏng dải phân cách và có thể dẫn đến cháy nổ. Điện áp thấp hoặc điện áp quá cao trong khi sạc, có thể làm dải phân cách bị hỏng.
● Áp lực tác động bên ngoài xảy ra khi pin rơi từ trên cao, môi trường nhiệt độ cao... Các áp lực bên ngoài có thể không gây hư hỏng pin ngay lập tức. Tuy nhiên, sau một thời gian nhất định, nó sẽ gây ra thiệt hại nghiêm trọng.
Lưu ý khi sử dụng lithium-ion
Từ các vấn đề trục trặc có thể xảy ra với pin lithium-ion, bạn cần lưu ý:
● Sạc nhanh nhiều lần, thường xuyên, có xu hướng làm hỏng pin lithium-ion nhanh hơn so với sạc bình thường.
● Việc thường xuyên sạc đầy và xả sạch pin lithium-ion ảnh hưởng đến tuổi thọ của pin.
● Nhiệt độ cực cao ảnh hưởng đến việc sạc và xả pin lithium-ion.
● Mặc dù khả năng xảy ra rất thấp nhưng pin lithium-ion có khả năng bị quá nóng và cháy nổ.
● Không sử dụng bộ sạc kém chất lượng, không rõ nguồn gốc.
Mặc dù, các nhà sản xuất đã giải quyết hầu hết vấn đề này bằng cách phát triển phần mềm quản lý tình trạng và nhiệt độ của pin nhưng bạn vẫn nên sử dụng đúng cách với pin lithium-ion.
