Máy ổn áp là gì?
Máy ổn áp (gọi ngắn gọn là ổn áp), là thiết bị điện có chức năng ổn định điện áp từ nguồn điện đầu vào cấp cho các thiết bị tiêu thụ điện. Ở Việt Nam, lưới điện sinh hoạt có điện áp tiêu chuẩn là 220V.
Thực tế, điện áp từ lưới điện ở một số khu vực có thể thay đổi, có nơi điện áp cao hơn điện áp tiêu chuẩn 220V (tăng áp), có nơi điện áp thấp hơn điện áp tiêu chuẩn 220V (sụt áp). Khi thiết bị điện hoạt động, chúng cần điện áp đầu vào ổn định để hoạt động bình thường, hiệu quả. Nếu điện áp đầu vào quá mạnh hoặc quá yếu so với mức điện áp của thiết bị sẽ khiến thiết bị hoạt động kém, dễ hư hỏng, hoặc cháy nổ. Vì thế, ổn áp được sử dụng để ổn định, cải thiện điện áp đầu vào cho thiết bị điện hoạt động hiệu quả.
Sử dụng ổn áp có tốn điện không?
Về nguyên tắc, tất cả thiết bị có sử dụng điện để hoạt động đều tiêu thụ điện, vấn đề là tốn điện nhiều hay ít mà thôi. Máy ổn áp cũng không phải ngoại lệ. Vậy dùng ổn áp tốn điện nhiều hay ít?
Ổn áp thực chất là máy biến áp tự động điều chỉnh điện áp dưới tải nhờ một động cơ DC (một chiều). Tổn thất điện năng trong máy ổn áp gồm 2 thành phần cơ bản:
+ Thành phần không phụ thuộc vào phụ tải, được xác định theo thời gian làm việc của ổn áp (chỉ phụ thuộc vào cấu tạo của ổn áp).
+ Thành phần phụ thuộc vào công suất phụ tải truyền qua ổn áp. Tổn thất này gây nên sự đốt nóng cuộn dây ổn áp. Đồng thời, động cơ DC trong ổn áp cũng tiêu thụ một lượng điện năng khi làm việc, nhất là khi chất lượng điện áp xấu.
Bên cạnh đó, thông thường, máy ổn áp có công suất càng lớn, tiêu thụ càng nhiều điện và ngược lại.
Qua đó ta thấy, dù sử dụng bất kì máy ổn áp nào, vẫn có tiêu thụ điện khi máy hoạt động, dù mức tiêu thụ điện không đáng kể. Trường hợp một số ổn áp tiêu thụ nhiều điện chủ yếu do hao tốn trên dây dẫn và dòng điện Fuco.
Một số dòng ổn áp dưới đây sẽ cho bạn hình dung lượng điện năng tiêu thụ hằng tháng (số liệu chỉ mang tính tham khảo):
● Ổn áp 1 pha 0,5KVA – 1KVA: 1 – 3 số điện/tháng
● Ổn áp 1 pha 2KVA – 3KVA: 4 – 6 số điện/tháng
● Ổn áp 1 pha 5KVA – 7,5KVA: 6 – 9 số điện/tháng
● Ổn áp 1 pha 10KVA: 9 – 13 số điện/tháng
● Ổn áp 1 pha 15KVA – 20KVA: 13 – 20 số điện/tháng
● Ổn áp 1 pha 25KVA – 30KVA: 20 – 23 số điện/tháng
Tất cả thiết bị điện trong gia đình có cần sử dụng ổn áp?
Việc sử dụng ổn áp chỉ có hiệu quả tốt tại các khu vực mà nguồn điện có điện áp quá thấp, quá cao, không ổn định, chất lượng điện thấp, không đủ tải, dây dẫn điện quá dài. Ngoài ra, các thiết bị phát nhiệt như bàn ủi, bếp điện, không yêu cầu điện áp ổn định thì không cần dùng ổn áp vì sẽ làm hao tốn công suất tiêu thụ điện của thiết bị.
Bên cạnh đó, để tiết kiệm điện năng, nhiều người dùng có xu hướng tắt ổn áp khi không sử dụng. Tuy nhiên, việc tắt ổn áp khi không sử dụng không nên để quá lâu vì các bộ phận bên trong máy ổn áp có thể bị han gỉ, bám bụi. Khi bạn sử dụng lại, máy sẽ hoạt động kém đi. Tốt nhất, bạn không nên để ổn áp tắt lâu quá 3 tháng mà không sử dụng.
