Tia hồ quang điện (arc flash) là tia sáng và nhiệt được tạo ra bởi dòng điện truyền qua không khí giữa hai điểm. Ví dụ, nếu có một dây điện cao thế bị đứt, dòng điện có thể thoát ra khỏi dây và truyền trong không khí đến điểm nối đất hoặc dây dẫn khác gần hệ thống điện.
Tia hồ quang điện có thể xảy ra ở hầu hết hệ thống điện, bất kể dòng điện truyền qua là bao nhiêu. Ngay cả dòng điện rất yếu cũng có thể gây ra tia hồ quang nhỏ. Nhưng chỉ với dòng điện vừa phải, tia hồ quang điện có thể nhanh chóng trở nên cực kỳ nguy hiểm, có khả năng gây bỏng, điện giật, hỏa hoạn,… Tia hồ quang điện xảy ra chớp nhoáng, có thể tồn tại từ một phần giây đến vài giây.
Đối với tia hồ quang điện áp cao, nhiệt độ của tia hồ quang có thể vượt quá 35.000 độ F (khoảng 20.000 độ C). Nhiệt độ này đủ để làm tan chảy kim loại, ngay lập tức đốt cháy gỗ hoặc các vật liệu dễ cháy khác, tất nhiên gây bỏng nặng cho bất kỳ ai đứng gần lân cận.
Khoảng cách mà tia hồ quang điện phóng ra phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm cả dòng điện trong hệ thống, nhiệt độ, độ ẩm không khí. Trong hệ thống điện áp cao, tia hồ quang có thể phóng xa, tạo ra tình huống cực kỳ nguy hiểm ở khu vực xung quanh.
Khi xảy ra tia hồ quang điện, chúng tạo ra ánh sáng rất chói và nhiệt độ cao. Nếu tia hồ quang đủ lớn, nó có khả năng tạo ra nổ hồ quang (arc blast). Vụ nổ hồ quang và nhiệt sinh ra có thể dẫn đến hỏa hoạn, sóng áp suất của vụ nổ có thể thổi vật nặng văng đi xa, càng làm tăng thêm thiệt hại tài sản.
Nguyên nhân gây ra tia hồ quang
Nguyên nhân gây ra tia hồ quang điện có thể do một số yếu tố sau:
+ Lỗi thiết bị hoặc mạch điện. Những lỗi này tạo ra sự cố ở lớp cách điện xung quanh dây dẫn điện, tạo ra dòng điện đi xuyên qua không khí, thay vì đi qua dây dẫn bình thường trong mạch điện.
+ Không thường xuyên bảo trì. Theo thời gian, các thiết bị điện có thể xuống cấp, hao mòn, dẫn đến hư hỏng lớp cách điện, làm tăng nguy cơ xảy ra hồ quang điện. Các kết nối lỏng lẻo cũng có thể gây ra hồ quang hoặc quá nhiệt, dẫn đến hiện tượng phóng tia hồ quang.
+ Yếu tố môi trường. Các yếu tố môi trường như độ ẩm, ăn mòn, tích tụ bụi hoặc sự ngưng tụ cũng có thể gây ra các vấn đề về cách điện, làm tăng nguy cơ phóng tia hồ quang.
+ Lỗi của con người. Thực hiện công việc không đúng cách, không tuân thủ các quy trình làm việc, không mặc đồ bảo hộ cá nhân thích hợp khi làm việc với hệ thống điện, có thể góp phần gây ra nguy cơ phóng điện hồ quang. Những sai lầm khác liên quan đến con người, chẳng hạn như vô tình chạm vào các bộ phận mạch điện hoặc lắp đặt, nối dây thiết bị không đúng cách, cũng có thể dẫn đến hiện tượng phóng điện hồ quang.
