Vì sao khai thác bitcoin tốn nhiều điện?

Bitcoin có ở đâu?

Bitcoin (BTC) là một loại tiền điện tử. Do đó, quá trình nhận bitcoin không giống như quá trình nhận tiền tệ truyền thống. Theo thiết kế giao thức bitcoin (bởi công nghệ blockchain), nguồn cung tối đa được đặt ở mức chỉ có 21 triệu bitcoin. Bằng quá trình khai thác bitcoin, các thợ đào sẽ đưa 21 triệu bitcoin này ra ánh sáng.

Khi đạt đến ngưỡng này, có nghĩa là tất cả 21 triệu bitcoin được khai thác hoàn toàn, sẽ không còn bất kỳ bitcoin nào để khai thác, biểu thị việc hoàn thành tổng nguồn cung sẵn có. Điều này đảm bảo sự khan hiếm và là một khía cạnh cơ bản góp phần nâng cao giá trị của bitcoin.

Vào tháng 3/2023, số lượng bitcoin được khai thác đã vượt quá 19 triệu, tức còn lại khoảng 2 triệu bitcoin vẫn chưa được khai thác. Theo một số nghiên cứu, mục tiêu khai thác hết 21 triệu bitcoin dự kiến sẽ đạt được vào khoảng năm 2140.

Vì sao khai thác bitcoin tốn nhiều điện?

Khai thác (dân mạng gọi là “đào”, “cày”) bitcoin chắc chắn là tiêu tốn nhiều điện năng. Điều này liên quan đến sử dụng các máy tính chuyên dụng để giải quyết các vấn đề tính toán, cho phép liên kết các khối giao dịch lại với nhau. Điểm đáng kể nhất là máy tính tiêu tốn rất nhiều năng lượng và cần nhiều không gian lưu trữ. Mạng bitcoin ghi hàng trăm gigabyte dữ liệu. Do đó, một máy tính tiêu chuẩn có bộ nhớ hạn chế sẽ không thể khai thác bitcoin.

Một số loại tiền điện tử, đáng chú ý là bitcoin, sử dụng phương pháp tiếp cận “bằng chứng công việc” (proof of work) để phát hành tiền điện tử mới. Tạo tiền điện tử thông qua “bằng chứng công việc” được gọi là khai thác. Quy trình khai thác tiền điện tử thêm các khối giao dịch vào chuỗi khối (blockchain) bằng cách giải các câu đố mật mã phức tạp, đòi hỏi sức mạnh tính toán đáng kể. Để đổi lấy việc thêm khối vào chuỗi khối, người khai thác sẽ được thưởng phí giao dịch và tiền điện tử mới.

Nhưng không phải tất cả tiền điện tử đều sử dụng “bằng chứng công việc” để tạo ra tiền điện tử. Các loại tiền điện tử khác, đáng chú ý là ethereum, sử dụng một quy trình khác được gọi là “bằng chứng cổ phần” (proof of stake). Tiền điện tử “bằng chứng cổ phần” sử dụng sức mạnh tính toán ít hơn đáng kể, do đó tốn ít điện hơn so với tiền điện tử “bằng chứng công việc”. Theo dữ liệu từ Trung tâm tài chính thay thế Cambridge (The Cambridge Centre for Alternative Finance), ethereum chiếm 0,005% nhu cầu năng lượng so với bitcoin, phần lớn do cơ chế đồng thuận khác nhau của nó.

Các công ty khai thác bitcoin sử dụng các máy tính mạnh mẽ đặt trong các trung tâm dữ liệu lớn để xác minh, xử lý và ghi lại các giao dịch tiền điện tử. Theo Digiconomist, một giao dịch bitcoin duy nhất sử dụng phương pháp “bằng chứng công việc” ngày nay cần 705 kWh điện. Để so sánh, ethereum sử dụng 0,02 kWh sau khi chuyển sang phương pháp mới gọi là “bằng chứng cổ phần” vào tháng 9/2022, cắt giảm mức sử dụng năng lượng 99%.

Các nhà đầu tư khai thác tiền điện tử bằng chứng công việc sử dụng phần cứng chuyên dụng, có thể thực hiện hàng nghìn tỉ phép tính mỗi giây. Sức mạnh tính toán của tiền điện tử khai thác trên mạng được đo bằng tốc độ băm (hash rate), biểu thị số lần đoán hoặc số lần thử giải câu đố mật mã mỗi giây.

Độ khó của việc đào bitcoin ngày càng cao, đồng nghĩa với cơ hội kiếm lời từ đào bitcoin ngày càng ít. Dẫu vậy, khi đồng bitcoin lên giá, vẫn tạo động lực cho những người khai thác bitcoin tiếp tục cày, chạy ngày càng nhiều máy hơn. Điều đó sử dụng rất nhiều điện vì các máy tính phải hoạt động liên tục để thực hiện việc xử lý các tính toán.

Chi phí vận hành chính của khai thác tiền điện tử là chi phí điện. Nỗ lực tính toán cần thiết để thực hiện khai thác tiền điện tử sẽ tiêu tốn một lượng lớn điện để vận hành máy cũng như làm mát thiết bị nhằm tránh quá nhiệt. Do đó, chủ sở hữu phải không ngừng tìm kiếm các giải pháp khác nhau để có được chi phí điện năng thấp nhất có thể.