Nguyên nhân gây ra sét
Sét là hiện tượng phóng điện cực mạnh trong tự nhiên, xảy ra rất nhanh trong cơn dông. Sét bắt đầu từ trong các đám mây do sự khác biệt về điện tích giữa các phần của các đám mây.
Có nhiều loại sét khác nhau, bao gồm:
1. Sét trong đám mây, xảy ra hoàn toàn bên trong một đám mây, là loại sét xảy ra phổ biến nhất.
2. Sét từ đám mây đến đám mây, xảy ra giữa các đám mây trên bầu trời, nó không phóng xuống mặt đất.
3. Sét từ đám mây đến mặt đất, xảy ra giữa một đám mây và mặt đất.
Nguyên nhân gây ra sét là do trong cơn dông, mây hình thành khi hơi ẩm tăng lên trong khí quyển. Những đám mây trên bầu trời thường chứa đựng hàng triệu hạt nước li ti. Những hạt nước này di chuyển xung quanh bên trong các đám mây. Các hạt nước chuyển động va đập vào nhau, tạo ra các điện tích hình thành bên trong các đám mây. Sau một thời gian, toàn bộ đám mây mang đầy điện tích.
Phần trên cùng của các đám mây sẽ có nhiệt độ lạnh hơn và mang điện tích dương. Phần dưới cùng của các đám mây sẽ có nhiệt độ ấm hơn và mang điện tích âm.
Những khác biệt về nhiệt độ và điện tích tạo ra, cuối cùng cũng ảnh hưởng đến bề mặt Trái đất. Khi điều này xảy ra, các điện tích trái dấu có xu hướng hút lẫn nhau. Điện tích âm ở phần dưới cùng của đám mây sẽ tìm bất cứ vật thể gì, chẳng hạn như cây cối, nhà cửa, công trình xây dựng, con người,… mang điện tích dương để kết nối. Điều này tạo ra một kênh phóng điện qua không khí. Điện tích dương từ những điểm trên mặt đất cuối cùng kết nối với điện tích âm từ các đám mây phóng xuống. “Ầm”, “đùng” - sét đánh!
Vì sao sét đánh có thể gây hư hỏng các thiết bị điện?
Khi sét đánh trúng vào đường dây điện thoại, đường dây điện cao thế hoặc hạ thế ở một khu vực nào đó, sẽ lan truyền theo đường dây vào làm hư hỏng thiết bị điện đang sử dụng. Khi sét đánh, các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ gây ra hư hỏng thiết bị điện trong nhà là:
1. Đường dây điện trên trần nhà: Nếu có đường dây điện đi không đúng cách hoặc không được bảo vệ đầy đủ bằng các lớp cách điện, chúng có thể trở thành một đường dẫn cho sét đánh, dẫn đến cháy nổ hoặc hư hỏng thiết bị điện.
2. Đường dây điện không được tiếp đất: Hầu hết tòa nhà cao tầng đều có cột thu lôi để ngừa sét đánh vào, điện từ cột thu lôi sẽ dẫn xuống đất thông qua hệ thống tiếp đất. Nếu không có cột thu lôi, nguy cơ sét đánh vào tòa nhà, lan truyền qua các thiết bị điện sẽ cao hơn.
3. Thiết bị điện không đúng tiêu chuẩn: Nếu thiết bị điện không đảm bảo đầy đủ các tiêu chuẩn an toàn, chúng cũng có thể bị cháy hoặc hư hỏng khi bị sét đánh.
4. Sử dụng điện không đúng cách: Việc sử dụng thiết bị điện không đúng cách, chẳng hạn như sử dụng quá tải, có thể làm tăng nguy cơ sét đánh và gây ra cháy nổ hoặc hư hỏng thiết bị.
Để giảm nguy cơ sét đánh và cháy nổ, bạn nên đảm bảo thiết bị điện trong nhà được lắp đặt đúng cách và bảo trì thường xuyên. Bạn cũng nên lắp đặt các thiết bị bảo vệ, chẳng hạn như cầu chì hoặc ổn áp, để giảm thiểu tác động của sét đánh.
Một số thiết bị điện thường bị sét đánh
1. Máy tính và thiết bị điện tử: Máy tính và các thiết bị điện tử như tivi, đầu đĩa DVD, máy chơi game,… là những thiết bị dễ bị hư hỏng khi có sét đánh. Nguyên nhân vì chúng có nhiều linh kiện nhỏ, nhạy cảm và có khả năng bị hỏng khi điện áp tăng cao đột ngột.
2. Máy lạnh: Cục nóng của máy lạnh thường được lắp đặt ở ngoài trời, vì vậy chúng có nguy cơ bị sét đánh. Khi sét đánh, dòng điện sẽ truyền từ cục nóng của máy lạnh vào các thiết bị khác trong nhà.
3. Thiết bị điện gia dụng: Những thiết bị như lò vi sóng, tủ lạnh, máy giặt, máy sấy,… cũng có thể bị hư hỏng do sét đánh. Tuy nhiên, những thiết bị này hư hỏng thường do quá tải điện.
4. Hệ thống đèn chiếu sáng: Các đèn trong nhà hoặc ngoài trời cũng có thể bị hư hỏng do sét đánh. Khả năng này xảy ra đối với những đèn chiếu sáng lớn như đèn pha, đèn đường, đèn sân vườn,…
Các cách đề phòng sét đánh thiết bị điện
1. Lắp đặt hệ thống chống sét: Đây là phương pháp phổ biến để bảo vệ các thiết bị điện khỏi sét đánh. Hệ thống này được thiết kế để hút dòng điện từ sét và chuyển hướng nó qua các dây dẫn xuống đất.
2. Sử dụng ổ cắm chống sét: Để bảo vệ các thiết bị điện nhỏ gọn, bạn có thể sử dụng ổ cắm chống sét. Ổ cắm này có khả năng giảm thiểu tác động của sét đánh đến thiết bị và giảm nguy cơ cháy nổ.
3. Tắt các thiết bị điện: Khi có giông bão sấm chớp, bạn nên tắt tất cả các thiết bị điện để giảm nguy cơ cháy nổ và thiệt hại do sét đánh.
4. Kiểm tra định kỳ: Bạn nên kiểm tra định kỳ, tránh để dây điện bị hở, rò rỉ điện để giảm thiểu nguy cơ hư hỏng các thiết bị điện khi có sét đánh xảy ra.
Trên đây là những biện pháp đề phòng sét đánh thiết bị điện. Tuy nhiên, bạn cũng nên lưu ý rằng sét đánh là một hiện tượng tự nhiên khó đoán trước được, vì vậy việc lắp đặt các thiết bị bảo vệ chỉ là một biện pháp giảm nguy cơ, không thể hoàn toàn loại bỏ nguy cơ của sét đánh.